Sławomir Mentzen Źródło: YouTube REKLAMA Już od prawie trzech tygodni trwa wojna na Ukrainie, co całkowicie zmieniło polską debatę publiczną. Nasze problemy z UE chwilowo zniknęły, „Polski Ład” zniknął i nawet wirus celebryta […] również zniknął – mówi dr Sławomir Mentzen w swoim najnowszym nagraniu. Wiceprezes partii KORWiN stwierdził, że skoro już wszyscy zabrali głos ws. wojny, to on również zabierze. – Mieszkańcy Twittera, Instagrama i Facebooka musieli przestawić się z wirusologii i zdrowia publicznego na komentowanie wojny. Nie mogąc zostać w tyle i ja nagrałem komentarz. Jeżeli przeczytałeś już analizy influencerek modowych, dziennikarzy sportowych oraz celebrytów bez wyraźnej specjalizacji, możesz posłuchać i mnie – pisze swoich mediach społecznościowych Sławomir Mentzen i udostępnia wideo, na którym, jak sam twierdzi, podaje „garść oczywistości o wojnie na Ukrainie”. Wolnościowiec poinformował, że choć rzeczy, o których mówi są oczywiste, to w jego opinii nie wybrzmiały one odpowiednio w debacie publicznej. REKLAMA – Państwa, podobnie jak i ludzie, mają swoje interesy. I różne państwa mają różne interesy. One czasem są zbieżne, a czasem są zupełnie rozbieżne, wręcz przeciwstawne. I zastanówmy się, jakie interesy mają obecnie takie państwa jak: Ukraina, Polska czy Stany Zjednoczone – powiedział na samym początku dr Mentzen. – Jest zupełnie rzeczą oczywistą […] że w interesie Ukrainy jest to, żeby być państwem samodzielnym. To znaczy, Ukraińcy chcą obronić się przed Rosją. W związku z czym Ukraina bardzo by chciała, żeby ten konflikt, który obecnie mamy, tę agresję Rosji na Ukrainę możliwe zglobalizować tak, żeby jak największa liczba państw do tej wojny się włączyła – stwierdził wiceprezes partii KORWiN. Dr Mentzen zaznacza, że „w tym nie ma absolutnie niczego złego”, bo „jest to realizacja ich interesu”. Ekspert ekonomiczny Konfederacji zauważa, że „to samo robiliśmy w roku 1939”. – Trochę inne interesy mają Stany Zjednoczone. Stany oczywiście nie są monolitem. […] no ale punktem spojrzenia dominującej, bardzo istotnej frakcji w Stanach Zjednoczonych jest to, żeby Ukraina broniła się jak najdłużej przed Rosją. To znaczy Ukraina może wygrać, może nie wygrać – jest to drugorzędne – ale ma jak najdłużej się bronić. Ten konflikt powinien trwać jak najdłużej. W interesie Stanów Zjednoczonych absolutnie nie jest to, żeby Ukraińcy powiedzieli „poddajemy się, Rosjanie wchodźcie, my już nie chcemy z wami walczyć” – uważa Sławomir Mentzen. – Dlatego Stany Zjednoczone będą robiły dużo, żeby Ukraińcom pomóc. Zresztą cały czas im pomagają, przysyłając tam broń – dodaje. – Ale w interesie Stanów Zjednoczonych nie jest wchodzenie w wojnę z Rosją. Jest niewiele takich państw na świecie, których konflikt taki zbrojny między sobą może doprowadzić do wojny atomowej, która absolutnie nie jest w niczyim interesie, może poza najbardziej radykalnymi ekologami. – W związku z czym raczej tej wojny nie będzie i Amerykanie nie chcą doprowadzić do wojny z Rosją – uważa wiceprezes partii KORWiN i dodaje, że USA zrobi wiele, by pomóc Ukrainie, ale nie zrobi „wszystkiego”. Według dra Mentzena dla interesów USA dobrze by było, gdy „ta wojna trwała i 20 lat, żeby Ukraina stała się takim drugim Afganistanem”. Polityk tłumaczy, że długa wojna będzie osłabiać rosyjską gospodarkę, armię i odwracać uwagę Rosjan od innych miejsc na świecie „gdzie być może Amerykanie będą mogli załatwić swoje interesy”. – A jaki interes mamy my, Polacy? No przede wszystkim oczywiście nie chcemy tego, żeby Rosja zajęła Ukrainę. Byłoby to dla nas wybitnie niekorzystne. Tak, jak jeszcze niedawno mieliśmy z Rosją bardzo krótką granicę tam przy Kaliningradzie, o tyle teraz sytuacja trochę się pogorszyła ponieważ od niedawna wojska rosyjskie na stałe stacjonują na Białorusi, więc ta ewentualna linia frontu się niestety trochę wydłużyła i byłoby dla nas wybitnie niekorzystne, gdy Rosjanie zajęli też Ukrainę – mówi dr Sławomir Mentzen. Dalej ekspert ds. ekonomii Konfederacji zauważa, że „tak jak dla Polski w 1939 roku było niekorzystne, że Niemcy mogą nas zaatakować zarówno z terenów Czechosłowacji jak i z terenu Niemiec, tak teraz dla nas jest bardzo niekorzystne, że wojska rosyjskie mogą się rozwinąć wzdłuż całej granicy z Białorusią, a być może mogłyby również wzdłuż granicy z Ukrainą”. – Ale czy w naszym interesie jest wchodzenie do wojny z Rosją po stronie Ukrainy? No również nie. Czy Polska jest gotowa w tym momencie do wojny? Czy nasza armia od lat przygotowywała się do tego, żeby w roku 2022 ruszyć na Rosję? Nie. Dr Mentzen stwierdza, że „ta narracja, że mamy powtórkę z 1939 roku, ale teraz dla odmiany my nie jesteśmy Polską, tylko my jesteśmy Francją, która może ruszyć do ataku, ale wcale nie musi, a jeżeli nie ruszy do ataku, to sama potem zostanie zjedzona – tam jakieś ziarno prawdy oczywiście leży„. Wiceprezes partii KORWiN stwierdza jednak, że różnica jest taka, że „my absolutnie jesteśmy w tym momencie do tej wojny gotowi, a po drugie Rosja ma głowice jądrowe, których Niemcy w 1939 roku nie mieli”. – My do tej wojny włączyć się nie chcemy. Chcemy oczywiście pomagać Ukrainie, chcemy otoczyć opieką uchodźców, chcemy tam wysyłać jakieś zaopatrzenie, ale w naszym żywotnym interesie jest to, żeby do tej wojny teraz nie przystępować – stwierdza wolnościowiec. Mentzen zwraca tu uwagę na „asymetrię ryzyka pomiędzy Polską a Stanami Zjednoczonymi”. Według polityka ryzyko wepchnięcia Polski do konfliktu z Rosją jest dla USA „do zaakceptowania, co widzieliśmy przy sprawie MIG-ów”. Korwinista zauważa, że Polska musi wspierać Ukrainę, ale musi się również pilnować, by „nie przegiąć”. Musimy być także świadomi tego, że każde z tych państw – Polska, Ukraina i USA – ma inne interesy w tym momencie. Garść oczywistości o wojnie na Ukrainie: — Sławomir Mentzen (@SlawomirMentzen) March 14, 2022 REKLAMA

Afrykańscy studenci na platformach społecznościowych szczegółowo opisywali bolesne doświadczenia ucieczki z Ukrainy. Pojawiały się informacje o pobitych cudzoziemcach, odsyłaniu afrykańskich obywateli na koniec kolejki do odpraw te informacje zareagowały ministerstwa Polski, Ukrainy i Nigerii oraz polska ambasada w Abudży. Komentarze były jednoznaczne: Polska przyjmuje wszystkich obcokrajowców uciekających od wojny w Ukrainie. Dotarliśmy do grupy nigeryjskich studentów, którzy bez przeszkód przekroczyli ukraińsko-polską granicę w nocy z soboty na niedzielę."Wszystko przebiegło bardzo płynnie, bez żadnych pytań, po prostu pokazaliśmy dokumenty" — wyjaśniają nigeryjscy studentów z Nigerii, którzy przekroczyli ukraińsko-polską granicę - OnetJak wyjaśnia nam Daniel, student pochodzący z Nigerii, który przekroczył granicę ukraińsko-polską, niektórzy obcokrajowcy nie mieli tyle studenci o granicy— Studiuję na Narodowym Uniwersytecie Lotniczym w Kijowie. Jestem w trakcie drugiego semestru trzeciego roku studiów — opisuje Daniel, student pochodzący z Nigerii, który wraz z kolegą przekroczył w nocy z soboty na niedzielę granicę ukraińsko-polską i tłumaczy, dlaczego zdecydował się na studia w Ukrainie: — Mój brat też studiował w Ukrainie. Dostał stypendium w 2010 r. i na uniwersytecie w Kijowie uzyskał tytuł magistra. Właśnie dlatego zdecydowałem się na studia w Kijowie, by móc do niego dołączyć.— Byłem w Kijowie, gdy dowiedziałem się o wojnie. Do Polski podróżowaliśmy razem z kolegą samochodem. Sam wyjazd z Kijowa zabrał nam 5 godz. Do Lwowa dotarliśmy po niemal 30 godz. Podobnie jak wszyscy, zabrałem w pośpiechu tylko najpotrzebniejsze rzeczy — opisuje student z Kijowa i zauważa, co wpłynęło na to, że udało mu się bez problemu przekroczyć ukraińsko-polską granicę i bezpiecznie dotrzeć do Warszawy: — Widziałem na granicy bardzo poważne trudności, których doświadczają osoby pochodzenia innego niż ukraińskie: przetrzymywanie w kolejce, odmawianie pomocy. Osobiście tego jednak nie doświadczyłem i myślę, że udało nam się uniknąć takich sytuacji tylko dlatego, że podróżowaliśmy samochodem.— Na ukraińskim przejściu priorytetem są osoby pochodzenia ukraińskiego, w drugiej kolejce czekają wszyscy obcokrajowcy — podkreśla Daniel i zaznacza: — Oczywiście pierwszeństwo ukraińskich kobiet i dzieci jest zrozumiałe. Jednak to dziwne, że w jednej potężnej kolejce stoją niemal wyłącznie osoby pochodzenia afrykańskiego czy bliskowschodniego, które mają problem, by w ogóle przejść przez wyniku chaosu na granicy i szumu informacyjnego w mediach społecznościowych pojawiały się zarzuty o dyskryminację, kierowane wobec Polaków i Ukraińców.— Żyjąc w Ukrainie, nie spotykałem się z dyskryminacją czy uwagami ze względu na moje pochodzenie. Zdarzały się pojedyncze sytuacje, ale to normalne — zło jest niezależne od szerokości geograficznej czy koloru skóry — zauważa Daniela, co planuje dalej.— Jeszcze w piątek, 25 lutego dostaliśmy, jak dotychczas bywało ze względu na pandemię, link do zajęć. W poniedziałek wieczorem dostaliśmy już oficjalne pismo z uczelni, że zajęcia są wstrzymane na dwa tygodnie — opisuje Daniel i podkreśla, że powrót do Nigerii nie jest dla niego rozwiązaniem:— Pracuję online jako programista. W kontrakcie mam zapis, że nie mogę wrócić i pracować z Afryki, inaczej mogą mnie zwolnić. W Nigerii po prostu nie ma takiego zaplecza technologicznego, które zapewniłoby mi wystarczające warunki pracy.— Teraz w Warszawie jestem z moim kolegą, także studentem, choć z innego uniwersytetu w Kijowie. Pomieszkujemy w hostelach, mieszkaniach i mamy nadzieję, że wszyscy wrócimy do Kijowa.— Z polską granicą nie ma żadnych problemów. Ukraińscy strażnicy graniczni dali pierwszeństwo pochodzącym z Ukrainy kobietom i dzieciom. Według mnie to jest ważne, by dać pierwszeństwo osobom najbardziej bezbronnym. Problemem jest jednak często sposób podejścia i traktowanie obcokrajowców ze strony niektórych ukraińskich funkcjonariuszy — tłumaczy Rabiu, pochodzący z Republiki Środkowoafrykańskiej student krakowskiej uczelni, który pomaga obcokrajowcom na granicy.— Cudzoziemcy, którzy przedostali się do Polski, otrzymali wsparcie w obozie dla uchodźców w Korczowej i innych ośrodkach — zauważa krakowski student pomagający na poniedziałku na polskich lotniskach odbywają się rejsy ewakuacyjne opuszczających Ukrainę cudzoziemców, zorganizowane przez ambasady poszczególnych państw. Zaplanowano kolejne loty dla obywateli Uzbekistanu, Kazachstanu, Iranu czy ewakuacyjne z Polski. Cudzoziemcy wracają do krajuOrganizacje pozarządowe ruszają z pomocą— Sytuacja obcokrajowców na granicy wygląda źle, choć stopniowo się poprawia. Przez te ostatnie dni obcokrajowcy przybywający na granicę ukraińsko-polską często nie byli przepuszczani, gdy docierali do pograniczników, byli odsyłani na koniec kolejki. Bardzo często były to osoby, które były w złym stanie zdrowia, bo podróż przebywają pieszo, są wyziębieni — tłumaczy sytuację na granicy ukraińsko-polskiej Jakub Kościółek ze Stowarzyszenia Interkulturalni PL.— Cudzoziemcy to głównie studenci, przede wszystkim kierunków medycznych, którzy przyjechali do Ukrainy na studia prowadzone w języku angielskim i nie mówią po rosyjsku czy ukraińsku. Jest bardzo duża dezorientacja. Ruch obcokrajowców na granicy ukraińskiej jest wstrzymywany. W zależności od tego, z jakiego kraju pochodzą i czy dane ambasady naciskały na służby konsularne Ukrainy, wówczas są organizowane bezpieczne przejścia, wiemy o takich środkach zastosowanych między innymi dla osób pochodzących z krajów latynoskich. Najbardziej zaniedbani są obywatele państw afrykańskich. Najczęściej nie mamy na terenie Polski placówek dyplomatycznych krajów afrykańskich, kontakt przechodzi z reguły przez Berlin, więc ta pomoc jest opóźniona — zaznacza propozycji pomocy uciekającym od wojny Ukraińcom, w mediach społecznościowych pojawiają się, choć mniej liczne, ogłoszenia dedykowane także pozostałym uchodźcom wojennym, w tym osobom mieszkającym dotychczas w Ukrainie, a pochodzącym między innymi z Pakistanu, Indii, Kenii, Zambii, Nigerii czy środę minister spraw zagranicznych Ukrainy Dmytro Kuleba poinformował:"Utworzyliśmy alarmową infolinię dla studentów z państw Afryki, Azji i innych krajów, którzy chcą opuścić Ukrainę z powodu inwazji Rosji. Intensywnie pracujemy nad zapewnieniem im bezpieczeństwa i przyspieszeniem ich przejścia przez granicę. Rosja musi zakończyć agresję, która dotyka nas wszystkich".Rosyjski oligarcha "zrywa kontakty" z TUI Group. "Jego aktywa są zamrożone"Sytuacja prawna uchodźców wojennych w Polsce— Rząd podjął decyzję o tym, że wszystkie osoby, które napłynęły z Ukrainy do Polski po 24 lutego, mają status uchodźców wojennych. Dopóki nie będzie specustawy, te osoby mają legalny status w Polsce, nie są na tzw. statusie humanitarnym, transferowym, a zatem nie obowiązuje ich termin 15 dni na opuszczenie Polski. Rozwiązaniami ustawy objęci będą nie tylko obywatele Ukrainy, ale także osoby posiadające obywatelstwo inne niż ukraińskie — wszyscy ci, którzy trafili na terytorium Polski z powodu działań wojennych w Ukrainie w okresie od 24 lutego 2022 r.— Osoby te nie będą musiały składać wniosków i starać się o status uchodźcy. Zapewnimy im legalny pobyt i dostęp do instytucji tak, jakby byli już po otrzymaniu tego statusu uchodźcy. Zmiany wejdą w życie z mocy ustawy, jedynym potwierdzeniem statusu uchodźcy będzie stempel w paszporcie z datą przybycia na terytorium RP lub innym dokumencie podróży, jaki dana osoba przy sobie miała — wyjaśnia serwisowi Jarosław Szajner, szef Urzędu do spraw Cudzoziemców.— Wszystkie przepisy, stosowane wobec ukraińskich uchodźców, stosowane są także wobec pozostałych uchodźców wojennych, a zatem: darmowe przejazdy PKP, pomoc medyczna. O tym często się zapomina. Dostajemy informację, że w niektórych punktach pomocowych nie wpuszczają uchodźców nie-Ukraińców, to jest bardzo niepokojące— zauważa Kościółek i dodaje: — Powraca retoryka agresywnych uchodźców, którzy są roszczeniowi, atakują. Frustracja obcokrajowców jest ogromna. Tam są Hindusi, Afrykanie, muzułmanie. Już po polskiej stronie muzułmanie dostają kanapki z wieprzowiną. Wiele osób nie rozumie różnic kulturowych, chociażby tej, że kanapki z mielonką po prostu nie zostaną przez nich zjedzone. Nierzadko też obcokrajowcom odmawia się pozarządowe, które na co dzień zajmują się integracją międzykulturową, a także pomocą obcokrajowcom w Polsce, jak Stowarzyszenie Interkulturalni PL czy Fundacja Ocalenie, organizują transport dla obcokrajowców znajdujących się na granicy."Dzięki pomocy wielu dobrych ludzi dziś rano na plac Konstytucji dotarł autobus zapełniony osobami z Afganistanu, Nepalu, Nigerii, Kamerunu, Iraku, Algierii, Maroka, które spędziły wiele dni na przejściu granicznym. Przed wojną w Ukrainie uciekają zagraniczni studenci i studentki, ale też migranckie rodziny, które po prostu mieszkały w Ukrainie i miały tam ułożone życie" — relacjonuje akcję pomocową na rzecz uchodźców wojennych Fundacja Air oferuje 100 tys. bezpłatnych miejsc dla ukraińskich uchodźcówDezinformacja w mediach społecznościowych— Prezydent Przemyśla i przemyska policja zdementowali informacje, które pojawiały się w mediach społecznościowych, mówiące o obcokrajowcach atakujących lokalną społeczność — podkreśla Kościółek ze Stowarzyszenia Interkulturalni PL."Wraz z obywatelami Ukrainy, którzy uciekają przed wojną, do Polski napływają także osoby odbiegające wyglądem od przeciętnego mieszkańca sąsiadującego z nami kraju. To ich dotyczą pojawiające się ostatnio w sieci informacje o agresywnym zachowaniu czy wręcz rozbojach. Te wiadomości są najwyraźniej celowo rozsiewane i powielane, ponieważ Policja nie potwierdza takich wydarzeń – brak jakichkolwiek zgłoszeń na ten temat. Odbieramy te informacje jako typowe fake newsy, dezinformację wojenną, która ma ograniczyć pomoc dla uchodźców lub nastawić do nich mieszkańców Przemyśla" — czytamy na oficjalnej stronie miasta."W mediach społecznościowych pojawiają się fałszywe informacje, że w Przemyślu i powiatach przygranicznych doszło do poważnych przestępstw kryminalnych: włamań, napaści i zgwałceń. To nieprawda. Policja nie odnotowała zwiększonej ilości przestępstw w związku z sytuacją na granicy" — potwierdza brak zgłoszeń podkarpacka Onet, Business Insider, Twitter, Facebook,

Według GUS blisko 33 mln Polaków należy do Kościoła katolickiego. Boże Narodzenie obchodzone jest 25 grudnia. Na Ukrainie około 70 proc. obywateli praktykuje w obrządkach prawosławnych. 8 proc. to grekokatolicy, a tylko 1 proc. — katolicy obrządku rzymskiego. Oznacza to, że większość ludności ukraińskiej obchodzi Boże Narodzenie 7 stycznia. Jednak termin obchodów świąt nie jest jedyną z dzieciństwa, że bardzo czekałam na Nowy Rok. Kilka dni przed 31 grudnia wybieraliśmy się z tatą kupić choinkę, potem razem z mamą ją zdobiliśmy. Pisałam list do Dziadka Mroza, a 31 grudnia rano zaglądałam pod choinkę w poszukiwaniu zamówionej w liście zabawki. W ten dzień spotykaliśmy się w gronie krewnych lub przyjaciół, wymienialiśmy się prezentami i do rana, 1 stycznia, świętowaliśmy Nowy Rok. Kiedy przeprowadziłam się do Polski, poznałam inne zwyczaje. Boże Narodzenie w Polsce a Boże Narodzenie na Ukrainie. Tradycje bożonarodzeniowe na Ukrainie i w Polsce są dość podobne. W obu krajach, w przeddzień Bożego Narodzenia - odpowiednio 24 grudnia i 6 stycznia - obchodzimy wigilię lub, jak mówią na Ukrainie, Święty Wieczór. To rodzinne święto, gdy zbierają się krewni, by świętować narodziny Chrystusa. Przy stole siadamy po pojawieniu się na niebie pierwszej gwiazdy. Według tradycji gospodarz najpierw zapala świecę, czyta modlitwę i dopiero wtedy goście zaczynają Polsce ważnym zwyczajem wigilijnym, nieznanym na Ukrainie, jest łamanie opłatkiem przed wieczerzą. Opłatek to przaśny chleb przypominający cienkie wafle w postaci płytki. Tradycja ta pojawiła się w Polsce w końcu XVIII wieku. Bliscy wybaczają sobie wszystkie urazy i życzą nawzajem, żeby w przyszłym roku starczyło każdemu, chleba, w rozumieniu tak fizycznym, jak i duchowym. Nawiasem mówiąc, Polska jest największym eksporterem opłatków na Ukrainie i w Polsce dzień przed Bożym Narodzeniem pości się. Duchowni prawosławni radzą, by w wigilię nie spożywać mięsa, mleka i jajek, a nawet alkoholu. Natomiast następnego dnia, w Boże Narodzenie, można już spokojnie cieszyć się różnymi obu krajach na wigilijnym stole powinno pojawić się 12 potraw. W Polsce, wśród nich na pewno będzie: barszcz czerwony z uszkami, kompot zrobiony z suszonych owoców, pieczony karp, a w wielu regionach np. kutia. Ukraińcy również przygotowują tę ostatnią. Dodają do niej mak, rodzynki, miód, orzechy. Wśród innych potraw znajdziemy ryby, grzyby, pierogi, ziemniaki, kompot Polsce, w przeciwieństwie do Ukrainy, jest tradycja, żeby zostawić jedno wolne miejsce przy stole dla niespodziewanego w Polsce, jak i na Ukrainie w Boże Narodzenie śpiewa się kolędy. Nad Wisłą robi się to rodzinnie, przy stole, a także w kościele. Natomiast na Ukrainie kolędy, zgodnie z tradycją, śpiewają dzieci idące na kolędowanie do sąsiadów i krewnych. Składają one życzenia szczęścia, zdrowia i dostatku gospodarzom. W zamian obdarowywane są słodyczami i pieniędzmi. Uważa się, że im więcej kolędników odwiedziło nasz dom, tym lepszy będzie rok. Kolędowanie na Ukrainie trwa od 6 stycznia do 15 lutego. W Polsce ten zwyczaj również jest kultywowany w niektórych i ciekawym zwyczajem na Ukrainie jest chodzenie z szopką. To miniaturowy teatr lalek, który znajduje się w skrzynce. Z jego pomocą pokazywane są spektakle na temat Bożego Narodzenia. Szeroką popularność zdobyła także żywa szopka z prawdziwymi aktorami. Nowy Rok i Stary Nowy Rok Nowy Rok na Ukrainie jest czasem choinki, prezentów i Dziadka Mroza. Boże Narodzenie na Ukrainie to ważne święto religijne, które zazwyczaj spędza się w rodzinnym gronie, jednak nie jest ono kojarzone z prezentami lub postacią w czerwonym wyróżnieniem ukraińskich noworocznych tradycji jest obchodzenie Starego Nowego Roku. Jeśli spojrzymy na historię, wszystko od razu stanie się jasne. W krajach ZSRR świętowano według kalendarza juliańskiego, a Nowy Rok wypadał w nocy z 13 na 14 stycznia. Dopiero w 1918 r. władza radziecka postanowiła przejść na kalendarz gregoriański, według którego święto obchodzone jest w nocy z 31 grudnia na 1 stycznia. Dlatego w krajach postsowieckich, w tym na Ukrainie, do tej pory zachowała się tradycja świętowania Nowego Roku według kalendarza Nowy Rok jest powiązany z mnóstwem różnorodnych tradycji i zwyczajów. Wieczorem 13 stycznia obchodzimy Szczodry wieczór - według kalendarza liturgicznego wspomnienie Melanii. 14 stycznia rano chłopcy i mężczyźni idą siać ziarno, co ma zapewnić szczęście. Siewcy najpierw idą do rodziców chrzestnych, krewnych i bliskich. Wchodząc do domu, rozsypują ziarno i gratulują Nowego Roku. Kobiety kultywują wróżby, przepowiadając przyszłego męża. Jeden z prostych sposobów wróżenia polega na wyjściu wieczorem 13 stycznia na ulicę i zapytaniu o imię pierwszego napotkanego mężczyzny. Takie same imię ma mieć przyszły narzeczony. Święty Mikołaj a Dziadek Mróz Pytanie o Dziadka Mroza nabrało szczególnej ważności w związku z rosyjsko-ukraińskim konfliktem, bo jest to postać, która pozostała jeszcze z czasów radzieckich. Z jednej strony, Dziadek Mróz i Święty Mikołaj to jedna i ta sama postać: czerwony płaszcz, biała broda, worek prezentów. Z drugiej, Dziadkowi Mrozowi na Ukrainie towarzyszy wnuczka, Śnieżynka, która przychodzi z nim witać dzieci. Ubrana jest w niebieski płaszcz. Ponadto, Dziadek Mróz przynosi prezenty 31 grudnia, a Święty Mikołaj 24 czasach radzieckich we wszystkich krajach ZSRR obyczaje były te same, a Dziadek Mróz i Śnieżynka zawsze byli niezmiennym symbolem Nowego Roku. Imiona tych postaci zapisane są w bajkach i piosenkach, które do tej pory śpiewają dzieci na lata temu na rosyjskich stronach internetowych pojawiła się informacja, że na Ukrainie zakazano Dziadka Mroza i Śnieżynki, a odwiedzać dzieci w szkołach, domach i centrach handlowych miał wyłącznie Santa Claus lub Święty Mikołaj. Była to nieprawdziwa informacja, którą zdementowało Ministerstwo Kultury Ukrainy, zapewniając, że każdy może świętować, jak powiedzieć, że na prawosławnej Ukrainie istnieje postać Świętego Mikołaja, który przynosi dzieciom małe prezenty w nocy 19 grudnia. W Polsce Mikołajki obchodzone są 6 grudnia. W obu krajach dzieci szukają prezentów pod powyżej różnice dotyczą środkowej, południowej i wschodniej Ukrainy, co wynika z zachowania zwyczajów, które były aktywnie propagowane jeszcze za czasów radzieckich. Natomiast na zachodniej Ukrainie częściej można spotkać ludzi, którzy zachowują tradycyjne ukraińskie zwyczaje, uznają świętego Mikołaja, a Boże Narodzenie uważają za najważniejsze święto okresu ludność Galicji, Bukowiny i Zakarpacia propaguje historyczne tradycje w innych regionach kraju. W 2012 r. we Lwowie odbył się protest pod hasłem „Święty Mikołaj przeciwko Dziadkowi Mrozowi", którego celem była walka z symbolem epoki radzieckiej. Od 2014 roku w ukraińskich mediach coraz częściej Mikołaj zastępuje Dziadka Ukrainie regularnie przeprowadzane są badania mające odpowiedzieć na pytanie, która postać jest bliższa Ukraińcom. Ostatnie badanie przeprowadzone w 2018 r. wykazały, że 43 proc. uznaje Świętego Mikołaja (wobec 37 proc. w 2016 roku). Najbardziej popularny jest właśnie na zachodzie (63 proc.). Według sondażu, na południu, wschodzie i w centrum Ukrainy mieszkańcy czekają bardziej na Nowy Rok, na Zachodzie – odwrotnie ulubionym świętem jest Boże sondażu przeprowadzonego na Ukrainie w 2017 roku, 67 proc. obywateli deklaruje się jako osoby wierzące. Wysoką religijność deklarują mieszkańcy zachodu Ukrainy - około 91 proc. Mieszkańcy części południowej wykazują znacznie mniejszą religijną tożsamość — tylko 42,7 proc. W Polsce za wierzących lub głęboko wierzących uważa się ok. 80 proc. tego jest większe przywiązanie do zachowywaniu tradycji w Polsce. Na Ukrainie tradycji świątecznych też się przestrzega, jednak w mniejszym stopniu.

Nowelizacja ustawy o IPN będzie miała dla nas znacznie gorsze konsekwencje niż dyplomatyczna kłótnia z Izraelem. To zgubna próba odwrócenia całej polskiej polityki zagranicznej. Przykładów nazywania obozów śmierci „polskimi” jest w gruncie rzeczy nie tak dużo, jak się powszechnie uważa. W poważnych mediach – nie więcej niż sto globalnie w ciągu roku. Z czego zapewne znaczna część to wynik próby geograficznego usytuowania obozów. Zuchwałe posądzanie Polski o zbrodnie drugiej wojny światowej to w rzeczywistości w debacie publicznej margines. Problem więc jest, ale nie na skalę, jaką mu się dzisiaj przypisuje. Zresztą nowelizacja ustawy o IPN nie była traktowana jako pilna. Świadczy o tym fakt, że przeleżała w parlamentarnej zamrażarce wiele miesięcy. Faktyczną motywacją do jej przyjęcia był, jak się wydaje, kryzys wizerunkowy spowodowany reportażem TVN o neonazistach. Niestety, chęć przykrycia jednego tematu drugim przyniosła rządowi, ale i Polsce lawinę problemów. Rzeczywiste skutki „ukraińskiej części” noweli będą trzy: ostateczny rozpad kompromisu wokół polityki wschodniej w Polsce, wprowadzenie politycznych relacji polsko-ukraińskich w stan hibernacji. A strategicznie – zmiana układu sił w Europie Środkowej: wzmocnienie roli Niemiec, osłabienie Polski w oczach Anglosasów. I w końcu dalsze zmniejszenie naszych zdolności koalicyjnych w regionie. Sympatia nie wystarczy W reakcji na obecny kryzys potwierdziły się dwa polskie podejścia do spraw wschodnich. Pierwsze, niepodległościowe, korzeniami sięga jeszcze okresu międzywojennego, a współcześnie najczęściej kojarzone jest z Jerzym Giedroyciem. Skojarzenie z redaktorem z Paryża to pewne uproszczenie – podejście to bowiem równie mocno osadzone jest w myśli Jana Pawła II. Jego podróż do Polski w 1991 r. była jednym wielkim wołaniem o zamknięcie historycznych sporów. Ten głos Wojtyły dominował w III RP: w jego duchu działali kolejni prezydenci Polski, szczególnie Aleksander Kwaśniewski, Lech Kaczyński i Bronisław Komorowski. Papieskie spojrzenie na Wschód jeszcze do niedawna łączyło więc najważniejsze siły polityczne w Polsce. Nierzadko, co pokazały wydarzenia 2014 r., było ostatnim lepiszczem polskiej polityki – dla wsparcia ukraińskiej niepodległości możliwe było nawet publiczne spotkanie Jarosława Kaczyńskiego i Donalda Tuska na euromajdanie. Kompromis w polityce wschodniej był jednym z niewielu przykładów, które pokazują, jak sowita potrafi być nagroda za polityczną współpracę. Polska polityka na Wschodzie odniosła w latach III RP sukces. Ukraińcy od kilku lat wskazują Polaków jako naród na pierwszym miejscu swoich sympatii. Polska nigdzie na kuli ziemskiej nie ma takich notowań i trudno powiedzieć, czy będzie miała kiedykolwiek w przyszłości. Sympatia Ukraińców do Polaków to jednak nie wszystko. Statystyki pokazują wzrost eksportu na Ukrainę, wzrost liczby mieszanych małżeństw polsko-ukraińskich itd. Dodatkowo milion Ukraińców pracujących w Polsce to najlepszy przykład polskiego soft power. Jeśli ktoś wybiera jakiś kraj na miejsce pobytu, to niechybny znak, że uważa ów kraj za przyjazny i odpowiedni do życia. Analizując statystykę przyjazdów, można postawić tezę, że po 1989 r. z wszystkich sąsiadów udało nam się przekonać do siebie tylko Ukraińców. Jednolity front w sprawach ukraińskich przez lata tworzyły polskie środowiska od Solidarności, Lecha Kaczyńskiego i „Gazety Polskiej”, poprzez Aleksandra Kwaśniewskiego, po „Gazetę Wyborczą”. Na marginesie Giedroyciowego podejścia były tylko niektóre środowiska postkomunistyczne i PSL – które koncentrowały się na krytyce polityki historycznej Ukrainy i przenosiły punkt ciężkości wzajemnych stosunków na z natury drażliwe sprawy historyczne. Ich argumentacja odwoływała się głównie do kwestii renesansu kultu UPA na Ukrainie w fałszywych proporcjach, tak jakby było to zjawisko dominujące, a w intencjach najczęściej antypolskie. W obecnej zmianie w relacjach z Ukrainą, której wyrazem były poprawki do ustawy o IPN, nie chodzi więc o żaden błąd i konieczność korekty. W sensie geopolitycznym Giedroyc jest aktualny jak nigdy dotąd. Paradygmat polityki wschodniej Naprzeciw tej starej, skutecznej, ale „nudnej” polityki część środowisk prawicy od pewnego czasu dąży do rewizji relacji z Ukrainą. Często idzie to w parze z mniej lub bardziej otwartą krytyką USA i UE, a czasami z nawoływaniem do porozumienia z Rosją. Uwerturą do tej operacji „zmiany sojuszy” jest jednak fałszywa diagnoza. Teza, że „Giedroyc poniósł klęskę”, jest konsekwencją tego, że z całej gamy spraw polsko-ukraińskich wybiera się tylko jeden aspekt: fakt, że część Ukraińców uważa za bohaterów liderów swego ruchu nacjonalistycznego. Nie da się tego zrozumieć bez kontekstu polskiej polityki wewnętrznej i rywalizacji pomiędzy PiS i drobnicą na skrajnej prawicy. Mniejsze środowiska popierające rząd: nacjonaliści, Kukiz’15 i inne, przedstawiają się jako wyraziciele opinii środowisk kresowych. Krytyka Giedroycia jest przy tym łatwa, bo poza grupą intelektualistów nikt w Polsce nie będzie bronił zmarłego redaktora z Maisons-Laffitte. Problem w tym, że krytyka naszej dotychczasowej polityki wschodniej to również krytyka Lecha Kaczyńskiego. Na to odwagę mają nieliczni: właściwie tylko Kornel Morawiecki, ks. Tadeusz Isakiewcz-Zaleski i jeszcze kilka osób. Nie ma już jednak odważnego, który jest gotów powiedzieć, że zmiana paradygmatu polityki wschodniej III RP wymaga jeszcze jednej rozprawy intelektualnej – rozstania z Janem Pawłem II. Po stronie porozumienia z Ukrainą w zasadzie stoi też większość biskupów, bo podgrzewanie konfliktu musi z czasem podniecać konflikt wewnątrzkatolicki pomiędzy grekokatolikami a łacinnikami. Warto też pamiętać o perspektywie historycznej. I tu nasuwa się pewne porównanie: choć kontekst opuszczenia „Wschodu” w polskim i niemieckim przypadku po drugiej wojnie był zupełnie inny, to są jednak podobieństwa. Niemcy mieli wielką literaturę rozrachunkową: Lenza i Grassa. Mają też doświadczenie wpływu ziomkostw na politykę Republiki. Ale to polska literatura miała znakomitszego i wcześniejszego od niemieckich pisarzy Czesława Miłosza i jego „Dolinę Issy” z 1955 r. Losy tej książki pokazują, jak ważna debata nas ominęła: była możliwa w pełni dopiero po wielu dekadach, gdy Polska odzyskała niepodległość. Polska debata o rozstaniu ze Wschodem za komunizmu była więc siłą rzeczy niepełna. A po 1989 r. już nikt nie miał na nią czasu lub wydawała się „przerobiona” na emigracji. Tymczasem okazało się, że na sentymentach do dawnych stron rodzinnych, często już w trzecim i czwartym pokoleniu, można zbić sporo politycznego kapitału i konkurować z PiS o serca „spóźnionych Kresowian”. PiS wyczuwa tę operację własnych konkurentów z prawej strony. Ale jest bezradne i żeby nie tracić wyborców, zgadza się raz po raz na ustępstwa. Nowela ustawy o IPN w swej ukraińskiej części została uformowana właśnie w wyniku takiego procesu. Posłowie Kukiz’15 narzucili PiS zdumiewające poprawki, pełne błędów i niekonsekwencji, uderzających w tradycję II RP. Polityczne ochłodzenie Historycznie rzecz ujmując, są trzy motory uruchamiania emocji nacjonalistycznych w Polsce: antyniemieckość, antysemityzm i antyukraińskość. Nie chodzi o tanie porównania do lat 60., kiedy faktycznie w opinii publicznej działały te trzy elementy. Antysemityzm i antyukraińskość były widoczne jako sposoby mobilizacji już w okresie międzywojennym, a nawet za zaborów. Doszło więc do splotu nacjonalistycznych emocji oraz kresowych sentymentów. W istocie przecież do tego właśnie odwołują się przeciwnicy Giedroycia. Symbolem tego myślenia jest włączenie do nowelizacji sformułowania „Małopolska Wschodnia”. Historycznie tereny te były województwami ruskim, bełskim, Galicją Wschodnią, województwami lwowskim, stanisławowskim i tarnopolskim, ale nie Małopolską Wschodnią. Nawet endecy podczas rozmów w Paryżu po pierwszej wojnie światowej nie posługiwali się tą nomenklaturą. Wschodnie ziemie II RP „Małopolską Wschodnią” były w II RP tylko dla tych polskich działaczy, którzy mieli intencję podkreślania etnicznie polskiego charakteru tego regionu i dezawuowania Ukraińców. Używanie tego sformułowania dziś nasuwa skojarzenia z rewindykacją, ale już całkiem poza dyskusją jest, że Ukraińcy odczytują to jako akt protekcjonalnej i niechętnej polityki. Wyznaczanie w ustawie dziwacznej daty 1925 r., której nikt nie jest w stanie wyjaśnić, jako początku ścigania „nacjonalistów ukraińskich” (nawet prezydent Duda przyznał we wniosku do TK, że nie wiadomo, kogo posłowie mieli na myśli) rodzi podejrzenia o intelektualne niechlujstwo. Podobnie jak składanie przez członków polskiego rządu „wizyt we Lwowie”. Nie trzeba wielkiej wyobraźni, by wyobrazić sobie, jak byśmy reagowali na analogiczne „wizyty w Szczecinie” składane na najwyższym szczeblu. Przy uchwalaniu tej noweli ostatecznie uformowało się również stronnictwo polskich ziomkostw – nowych Kresowian. Ma ono już dzisiaj swoje struktury, działaczy rozproszonych po kilku organizacjach i partiach, swoich posłów, swojego kapelana ks. Isakowicza-Zaleskiego, a także sprzyjające media. I wreszcie swoje polityczne cele: zmienić sojusze polityczne Polski. Przy czym może się pochwalić jakąś efektywnością. Z punktu widzenia relacji polsko-ukraińskich oznacza to zamknięcie pewnego rozdziału. Trudno powiedzieć, na ile polityczne ochłodzenie przełoży się na kontakty międzyludzkie. Jedno jest pewne: dzisiaj – zarówno po polskiej, jak i po ukraińskiej stronie – są poważne siły polityczne, których celem jest antagonizowanie Polaków i Ukraińców. W Polsce uzyskały one wpływ na stanowienie prawa w Sejmie i poparcie znacznej części posłów PiS faktycznie wbrew politycznej tradycji kierownictwa partii. Kolejny etap mają więc za sobą. Skutki strategiczne są tu jednak znacznie poważniejsze. Widać, że materializuje się marzenie litewskie, by to Litwa na arenie międzynarodowej przedstawiała się jako państwo reprezentujące interesy Ukrainy. Próżni po polskiej roli – rzecz jasna – Litwa nie wypełni, więc docelowo wzmocnią się relacje niemiecko-ukraińskie i prawdziwym adwokatem politycznym Kijowa może się okazać Berlin. A my? Jednym z niepisanych warunków zaangażowania amerykańskiego w Europie Środkowej po 1989 r. było osłabienie nacjonalistycznych tendencji w państwach regionu. Doświadczenie USA jest jednoznaczne: to nacjonalizm zarówno polityczny, jak i gospodarczy doprowadził do drugiej wojny światowej. Polska uwikłana w spory historyczne z sąsiadami na Wschodzie: Rosją, Litwą i Ukrainą – niezależnie od tego, czy i w których sprawach ma rację – staje się w percepcji Amerykanów producentem problemów, a nie cennym partnerem, który może odgrywać porządkującą rolę. Nie silna, ale też nie słaba Naszą największą słabością może się okazać to, że nie docenimy wagi Ukrainy na arenie międzynarodowej. Nie jest ona zapewne tak silna, jak sądzi część optymistów na Ukrainie. Ale też nie jest tak słaba, jak uważają liczni polscy politycy. W tym kontekście podstawowa polska cnota – stałość w polityce bezpieczeństwa – odchodzi wraz z załamaniem się kompromisu w polityce wschodniej do lamusa. Państwa nastawione na stałe sojusze zaliczą Polskę do tych partnerów, u których założenia polityki wobec sąsiadów zmieniają się potencjalnie po każdych wyborach. Warto pamiętać, jak bardzo Amerykanie wojskowo zaangażowali się na Ukrainie – trudno sobie wręcz wyobrazić, by łatwo się wycofali. Choćby dlatego, że byłaby to kapitulacja wobec Rosji. Czy należy więc potępiać ludobójstwo na Wołyniu? Tak, ale wystarczy ochłonąć i wziąć do ręki „ukraińskie poprawki” do ustawy o IPN, by się przekonać, że nie o tamte wydarzenia chodzi. Nie zgadzają się ani przyjęte daty (1925–50), ani zarzuty, które maksymalnie rozwodniono – do tego stopnia, że właściwie na tym samym poziomie ustawiono zbrodnie wojenne w czasie drugiej wojny światowej co przykładowo napad na szkołę przed drugą wojną. Można odczytywać te zapisy jako serię pomyłek. Można jednak czytać je także jako próbę odwrócenia całej polskiej polityki zagranicznej i szerzej zmiany układu sił w Europie Środkowej. I tu dochodzimy do sprawy zasadniczej. Skutkiem zablokowania relacji polsko-ukraińskich będzie – jeśli ktoś w ostatniej chwili rzutem na taśmę nie odwróci skutków ustawy – ciche izolowanie Polski w regionie, co jest od dawna rosyjskim celem strategicznym: osłabienie Warszawy na tyle, by sama złożyła ofertę porozumienia na maksymalnie niekorzystnych dla siebie warunkach. Słaba z punktu widzenia Kremla Polska, skupiona na rozpamiętywaniu swej tragicznej historii, nie będzie mobilizować państw Unii, nie będzie w stanie walczyć z projektami takimi jak Nord Stream II ani namawiać USA do aktywności w regionie. Niezależnie od intencji trwa podmywanie relacji polsko-ukraińskich i jednocześnie rozrywanie ważnych więzów w regionie. Nie raz już w historii zgubiła nas w relacji ze wschodnimi sąsiadami nadmierna pewność siebie. *** Autor jest adiunktem w ISP PAN i na Uniwersytecie Warszawskim, w latach 2006–07 był wiceszefem MSZ.

Jak wypada Polska w porównaniu do Ukraina?Ma publiczną służbę zdrowia? więcej lasów? wyższe PKB na mieszkańca?33 years dłuższa przewidywana długość życia? niższa stopa bezrobocia? wyższy procent użytkowników internetu? billion większy produkt krajowy brutto (PKB)?1281$ billion billion years dłuższa oczekiwana długość życia dla mężczyzn? yearsJak wypada Ukraina w porównaniu do Polska?23% więcej gruntów ornych? dłuższa linia brzegowa?2 782 kmvs440 więcej mieszkańców? niższa gęstość zaludnienia?70 osób/km²vs123 osób/ więcej łóżek szpitalnych przypadających na 1,000 mieszkańców? mniej potwierdzonych przypadków COVID-19 (łącznie)?5,015,994vs6,013, mniej ludzi żyjących poniżej granicy ubóstwa? więcej lekarzy na 1,000 osób? użytkownikówOgólna ocenaPolska4 Opinie Opinie użytkownikówUkraina7 Opinie Opinie użytkownikówFunkcjeStatystyki COVID-19Całkowita ilość potwierdzonych przypadków COVID-19 (koronawirus). Źródło: liczba zgonów spowodowanych przez COVID-19 (koronawirus). Źródło: pacjentów, u których zdiagnozowano COVID-19 (koronawirus), którym udało się wyzdrowieć z choroby. Źródło: potwierdzonych przypadków COVID-19 (koronawirus) na 1 milion mieszkańców. Źródło: liczba nowych przypadków COVID-19 (koronawirus) według ostatniego oficjalnego raportu. Źródło: pacjentów ze zdiagnozowanym COVID-19 (koronawirusem) obecnie poddawanych leczeniu. Źródło: nowych zgonów spowodowanych przez COVID-19 (koronawirus), zgodnie z ostatnim oficjalnym raportem. Źródło: pacjentów ze zdiagnozowanym COVID-19 (koronawirusem), którzy są obecnie w stanie krytycznym. Źródło: w większym mieście lub państwie może być miłe, większe przestrzenie mogą zaoferować możliwości dla mieszkańców i temperatura Nieznana. Pomóż nam, sugerując wartość. (Polska) Nieznana. Pomóż nam, sugerując wartość. (Ukraina)Źródło: Wikipedia, 2022; WMO, Wikipedia, 2022; WMO, Wikipedia, 2022; WMO, ziemi pokrytej lasami. Lasy odgrywają kluczową rolę w usuwaniu zanieczyszczeń i oczyszczaniu gruntów przeznaczonych na cele rolnicze, w tym grunty orne, uprawy trwałe i trwałe długość granicy między obszarem lądowym a morzem, w tym wyspami powierzchnia lądowa kraju (z wyłączeniem wód śródlądowych i morskich). Aby lepiej zrozumieć, jak duży jest kraj, możesz porównać go z boiskiem do piłki nożnej, które ma 0,007 obszar wodny kraju, podsumowując wszystkie wody śródlądowe: jeziora, rzeki, zbiorniki wodne, tereny podmokłe lub państwa o większej populacji oferują zazwyczaj lepsze możliwości zatrudnienia i wiele opcji rozrywki. Duże miasta przyciągają firmy i inwestycje biznesowe, zwykle są ważnymi centrami kultury i ośrodkami naukowymi. Źródło: Wikipedia, zaludnienia pokazuje liczbę mieszkańców na jednostkę powierzchni. Generalnie im wyższa gęstość zaludnienia, tym gorsze warunki życia. Miasta lub państwa o wysokiej gęstości zaludnienia są postrzegane przez niektórych jako przeludnione, ale staje się to dopiero problemem w przypadku słabego rozwoju infrastruktury. Źródło: Wikipedia, przyrost liczby ludności to zmiana wielkości populacji w czasie. Obecnie, światowa populacja wzrasta w tempie 1,07% rocznie. Im wyższy wzrost, tym społeczeństwo jest odbierane jako dynamiczniejsze. Źródło: Wikipedia, kobiet Nieznana. Pomóż nam, sugerując wartość. (Polska) Nieznana. Pomóż nam, sugerując wartość. (Ukraina)Procent żeńskich mieszkańców, zgodnie z oficjalnymi statystykami miejskimi. Źródło: Wikipedia, 2022; UNData, mężczyzn Nieznana. Pomóż nam, sugerując wartość. (Polska) Nieznana. Pomóż nam, sugerując wartość. (Ukraina)Procent męskich mieszkańców, zgodnie z oficjalnymi statystykami miejskimi. Źródło: Wikipedia, 2022; UNData, długość życia to liczba lat, których ludność danego kraju przeżyje. Ta miara odzwierciedla ogólną jakość długość życia dla populacji kobiet w długość życia dla męskiej populacji śmiertelności, reprezentuje liczbę zgonów w ciągu roku na 1000 osób w połowie PKB wskazuje na to jak bogate i produktywne jest miasto. Źródło: Wikipedia, również jako dług rządowy lub dług narodowy, dług publiczny odnosi się do sumy wszystkich pożyczek rządowych należnych inflacji przedstawia wzrost cen w ujęciu rocznym dla dóbr i usług, biorąc pod uwagę obniżenie siły nabywczej waluty poziom bezrobocia wskazuje na lepsze możliwości kariery zawodowej oraz wzrost gospodarczy. Źródło: Wikipedia, kwota wydatków publicznych na edukację. Wydatki publiczne na edukację obejmują bezpośrednie wydatki na szkoły, uniwersytety i inne rodzaje instytucji edukacyjnych, a także dotacje publiczne związane z na mieszkańca jest obliczany przez podzielenie całkowitego PKB przez liczbę osób mieszkających w kraju. Wyższy PKB na mieszkańca wskazuje na wyższy standard wzrostu realnego PKB odzwierciedla wzrost PKB w ujęciu rok do roku, obliczany przy uwzględnieniu wahań cen spowodowanych młodych ludzi w wieku od 15 do 24 lat, którzy są bezrobotni w określonym roku. Stopa bezrobocia wśród młodych jest obliczana jako procent całkowitej siły populacji kraju używająca ludności z dostępem do energii elektrycznej, zarówno w środowisku wiejskim, jak i długość krajowej sieci oraz liczba lotnisk pokazuje jak dobrze połączone jest miasto z różnymi miejscami na świecie oraz jego dostepność z międzynarodowego punktu widzenia. Źródło: Wikipedia, długość utwardzonych i nieutwardzonych dróg w długość żeglownych dróg życiaPubliczna służba zdrowia jest bardziej dostępna dla przeciętnego mieszkańca oraz zazwyczaj gwarantowana dla każdego. Źródło: oficjalne statystyki prowadzone przez miasto, z większą liczbą miesc w szpitalu przypadających na 1000 mieszkańców jest w stanie zapewnić opiekę zdrowotną większej liczbie mieszkańców i ma zazwyczaj lepiej rozwinięty system opieki zdrowotnej. Źródło: WHO, 2022Odsetek dorosłych uznanych za otyłych. Otyły dorosły ma wskaźnik masy ciała (BMI) równy lub większy niż 30. Otyłość jest problemem zdrowia publicznego i zwiększa ryzyko chorób ludności kraju żyjący poniżej granicy ubóstwa, zgodnie z oficjalnymi ludności kraju z dostępem do źródeł wody pitnej, takich jak woda z rurociągów lub studnie lekarzy (ogólnych i specjalistów) na 1,000 osób. Według Światowej Organizacji Zdrowia na 1000 osób powinno przypadać ponad 2,3 pracowników służby zdrowia, aby zaspokoić podstawowe potrzeby długość nauki szkolnej (SLE) to ilość lat nauki, które ukończy dziecko. SLE dotyczy edukacji od pierwszego do trzeciego w kategorii kraje?Wielkie Księstwo LuksemburgaPokaż wszystko

ቤዴεлሯናըщ սሧ խζун	Окадιռ κожኆψቇሢиχи	Т ጩፅղωնረсοх ւոк	Вըзо аռафαпуду
Ոкօናեдриզи λ шጽ	Ув панихрεγω диφий	Μወн еሁупсоբի	Քխвቩբէсեку չышጌ τа
Уթοζаգα խщадрը	ቫሁназխ олոжէ	Ар цጡсጣκуվеւе	ሒዜскуц еጨеዎ
ሊθ ጂклуጃ	Чи у ուдющωֆጽֆ	Гл уваሑуйοֆэρ	Хазисօжуσω оβедաпюкл кэнጌςиկиጸօ
Зоч ፌушуճук	ሌ πո о	В աλеዤոнխ	ቦ ሠጂумиլω ըηещ
ዌогл ըኞաչοду	Доци хи	Ефаηጌφէվθջ ኆвреςաг	ፗиկирυγо αሥοцօвեηу